تسمه پروانه یا تسمه v بلت (V BELT) یکی از مهمترین تسمه‌هایی است که در صنعت استفاده می‌شود. شاید برایتان این سوال پیش بیاید که دستگاه تسمه کش چیست و چه کاربردی دارد؟ این مدل تسمه توسط یک پولی، قدرت موتور را به دیگر قسمت‌ها انتقال می‌دهد به همین دلیل جزو خانواده تسمههای انتقال قدرت یا انتقال نیرو است.
سطح مقطع این نوع تسمه به شکل ذوزنقه بوده و جنس آن از نخ و لاستیک است و در اکثر صنایع سنگین و سبک مورد استفاده قرار می گیرد. صنایع بسته بندی تهران صنعت علاوه بر این که انواع تسمه‌کش مانند تسمه‌کش برقی و غیره را ارائه می دهد. تسمههای وی شکل هم در مدل‌های مختلفی عرضه می‌کند.
کاربرد تسمه v بلت چیست؟
بر اساس سطح مقطع تسمههای پروانه یا وی شکل استاندارد دارای سایزبندی A، C، B و M هستند. این سایزبندیها برای تمام تسمههای وی بلت با اندازهها، ابعاد و برندهای مختلف یکسان میباشند. تسمه v بلت طول استانداردی دارد به همین دلیل مقاومت آن در برابر کشش و فشار‌های زیاد بالا است.
تسمه v بلت طول محیطی آن به صورت اینچی بوده و برای نشان دادن سایز مقطع با حروف انگلیسی بیان شده است از نظر سطح مقطع، تسمههای پروانه یا وی شکل سایز خاصی دارند و با A، B و Cشروع شده‌اند.
این تسمهها در برابر سایش و کشش مقاومت بالایی دارند و در انواع دنده‌دار و دنده‌ای ساخته میشوند. تسمههای v شکل دنده‌ای در مقایسه با تسمههای وی شکل ساده انعطاف بیشتری دارند. همچنین دارای عمر بیشتر و سطح تماس بیشتری بین تسمه و پولی هستند و انتقال حرارت بالاتری دارند. تسمههای وی شکل شامل تسمه دنده‌ای V و تسمه روکش دار V میشوند.
تسمههای وی شکل روکش‌دار ساده جهت انتقال نیرو، قابلیت بالایی دارند و در برابر ضد الکتریسیته ساکن، روغن و حرارت مقاومت بالایی دارند و در بیشتر صنایع به صورت چند ردیفه استفاده میشوند؛ چون در برابر تغییرات طولی مقاومت آن‌ها بالا است. این مدل تسمهها به جهت در دسترس بودن و ارزان بودن در ماشین‌آلات کشاورزی استفاده میشوند.
انواع تسمه v بلت
از انواع تسمههای وی شکل روکش دار ساده میتوان به تسمه وی شکل E با عرض 40 میلی متر، تسمه وی شکل D با عرض 32 میلی متر، تسمه وی شکل C با عرض 22 میلی متر، تسمه وی شکل B با عرض 17 میلی متر، تسمه وی شکل A با عرض 12.5 میلی متر و تسمه وی شکل Z با عرض 10میلی متر اشاره نمود.
تسمه وی شکل دنده‌ای
تسمه وی شکل دنده‌ای به صورت قالبی تولید می‌شود و در برابر الکتریسیته ساکن، روغن و حرارت مقاوم است. تسمههای وی شکل دنده‌دار به فولی به خوبی چنگ می‌زند؛ چون دور پولی‌های کوچک قرار می‌گیرند و چسبندگی بیشتری دارند و دارای حرکت کمتر و عمر بیشتر هستند.
کاربرد تسمه v بلت دنده ای
تسمه وی شکل دنده ای برای فولی‌های کوچک و با سرعت بالا استفاده می‌گردد.
انواع تسمه v بلت دنده ای
CXعرض 22 میلی متر، BXعرض 13 میلی متر، AX عرض 10 میلی مترو ZX عرض 10 میلی متر از انواع تسمه وی شکل دنده‌ای هستند.
تسمه پروانه یا Vشکل اسپشیال روکش‌دار
این مدل تسمه وی شکل به صورت چند ردیفه قابل استفاده است و در برابر روغن و حرارت مقاوم می‌باشد. این نوع تسمه از پارچه محافظ روکش، نخ‌های تسمه و لاستیک فشرده مقاوم در برابر فشار و حرارت تشکیل شده است.
کاربرد تسمه پروانه
برای سرعت‌های بالا و جهت ماشین‌آلات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای این که به انتقال نیرو بهتری دست پیدا کنید باید تسمه‌ای اسپشیال ساده را جایگزین تسمه‌ای روکش‌دار نمایید.
انواع تسمه V شکل اسپشیال روکش‌دار
از انواع تسمه وی شکل روکش دار اسپشیال میتوان 8v،spc،spb/5v، SPA و SPZ/3V را نام برد.
تسمه وی بلت اسپشیال دنده‌ای
تسمههای وی شکل اسپشیال نسل جدید به صورت دنده‌ای هستند و نسبت به تسمه وی شکل اسپشیال روکش‌دار مقاومت و طول عمر بیشتری دارند.
انواع تسمه وی بلت اسپشیال دنده‌ای
Xpc، xpb/5vx،xpA و XPZ/3VX از انواع تسمههای وی شکل اسپشیال دنده‌ای محسوب میشوند.
تسمه پروانه یا وی شکل چند خطی ساده
افزایش قابلیت جذب ضربه، امکان پذیر بودن استفاده از خط سیر‌های افق و عقب و جلو نرفتن تسمه ها نسبت به یکدیگر از مزیت‌های تسمه v بلت چند خطی ساده نسبت به تسمههای V شکل ساده محسوب میشوند. تسمههای vشکل چند خطی توسط یک نوار به هم متصل شده‌اند و از چند تسمه تکی تشکیل شده‌اند.
برای این که در سراسر تسمه کشش یکنواخت و قدرت تسمه افزایش پیدا کند آن‌ها را به یکدیگر متصل کرده‌اند. این طراحی در تسمههای تکی باعث کاهش لرزش، افزایش مقاومت در برابر الکتریسیته ساکن، حرارت و روغن شده است. برخی از تسمههای V شکل با کولار یا نخ پلی استر به شکل ویژه تولید میشوند.
کاربرد تسمه v بلت چند خطی ساده
هنگامی که لرزش‌های معمولی تسمه روی عملکرد دستگاه اثرات منفی بگذارند همچنین برای ماشین‌آلات صنعتی که حرکت‌های ضربه‌ای دارند از تسمه وی شکل چند خطی ساده به عنوان یکی از تسمههای قدرت استفاده می‌گردد. برای افزایش عمر مفید تسمه و کاهش لرزش به جای مجموعه‌ای از تسمهها ( مانند تسمههای تخت ) استفاده می‌شود به عنوان تسمههای اتصال دهنده در کمپاین‌ها و ماشین‌های کشاورزی استفاده می‌گردد.
انواع تسمه v بلت چند خطی ساده
از انواع تسمههای وی شکل چند خطی ساده میتوان حداکثر تعداد شیار 12 R8V، حداکثر تعداد شیار 20 R5V، حداکثر تعداد شیار 20 R3V ،حداکثر تعداد شیار 18 RB و حداکثر تعداد شیار 20 RA را نام برد. حداکثر تعداد شیار 4 RXPB، حداکثر تعداد شیار 5 RXPA، حداکثر تعداد شیار 7 RXPZ، حداکثر تعداد شیار 4 R5VX، حداکثر تعداد شیار 7 R3VX، حداکثر تعداد شیار 4 RBX و حداکثر تعداد شیار 5 RAX از انواع تسمه وی شکل چند خطی دنده‌ای هستند.
تسمه v بلت شش گوش
در مرکز مقطع تسمه، تسمههای شش گوش نخ دار وجود دارد و از انعطاف قابل قبولی برخوردار هستند. برای تسمه v بلت هم سایز، تسمههای شش گوش، حجم نیروی تعیین شده را تا 50 درصد انتقال می‌دهند.
کاربرد تسمه v بلت شش گوش
برای برخی از ماشین‌آلات کشاورزی و کاربردهای صنعتی از تسمههای شش گوش استفاده می‌شود و این به دلیل شکل ویژه آن‌ها است.
انواع تسمه v بلت شش گوش
CC، BB و AA از انواع تسمه شش گوش هستند.
کلام آخر
تسمه V بلت یا تسمه وی شکل به عنوان یکی از مهمترین اجزای مکانیکی در انتقال قدرت در دستگاههای مختلف شناخته میشوند. این تسمهها به دلیل طراحی منحصر به فرد خود که به شکل V است، قادر به ایجاد اصطکاک بالا و انتقال کارآمد نیرو هستند.
نگهداری و تعویض منظم تسمه V بلت می‌تواند عملکرد دستگاه‌ها را بهبود بخشد و از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند. استفاده از مواد با کیفیت و نصب صحیح نیز تاثیر زیادی بر طول عمر و کارایی این تسمهها دارد. به طور کلی، تسمههای V بلت به دلیل کارایی بالا، هزینه کم و سهولت در نگهداری و تعویض، گزینه‌ای محبوب و موثر برای انتقال قدرت در سیستم‌های مکانیکی مختلف هستند.
جم پک
سوالات متداول
تسمه v شکل چیست؟
تسمه V بلت یک تسمه انتقال قدرت با مقطع عرضی V شکل است که برای انتقال نیرو بین پولی‌ها استفاده می‌شود.
منظور از پلی در تسمه v بلت چیست؟
پولی یک قطعه مکانیکی گرد و شیاردار است که برای انتقال نیرو و حرکت در سیستم‌های مختلف از طریق تسمهها مانند تسمه V بلت استفاده می‌شود. پولی‌ها در اندازهها و اشکال مختلفی تولید میشوند و می‌توانند بر روی محورهای چرخان قرار بگیرند تا تسمهها را به حرکت درآورند و نیرو را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل کنند.
